الگوی مصرف نیتروژن و فسفر در درختان پسته :

تحقیقات انجام شده برتاثیر بسیار کم سال آوری به میزان کل نیتروژنی که جذب گیاه پسته شده دلالت دارند . چون میزان نیتروژن جذب شده درختان در سال بسیار پر بار فقط 9.5 درصد بیش از میزان کل نیتروژن و فسفر جذب شده درختان درسال بسیار کم بار می باشد . همانطور که در جدول زیر دیده می شود در سال پر بار و کم بار مقدار کل نیتروژن جذب شده در درختان به ترتیب 789 و 720 گرم به ازای هر درخت بوده  و نسبت آنها معادل 1.09 است . این در حالی است که تاثیر سال آوری بر میزان نیتروژن برداشت شده از گیاه بسیار چشمگیر و قابل توجه است (در جدول شماره 1 دیده می شود ) . مقدار نیتروژنی که از هر درخت چه در سال پر بار و چه در سال کم بار برداشت شده است به ترتیب معادل 1167 و 264 گرم است . به عبارتی دیگر میزان برداشت شده نیتروژن از درختان سال پر بار 4.4 برابر درختان کم بار است . مطلب دیگری که گفتن آن ضروری است این است که بیشتر بودن میزان نیتروژن برداشت شده از طریق برگ ها و میوه ها در سال پر بار (1167 گرم به ازای هر درخت ) است . بدیهی است که 378 گرم نیتروژنی که جذب نشده است ، ولی برداشت شده ، از منبع های ذخیره ای گیاه تامین شده است . گفتن این مطلب ضروری است که گیاهان چند ساله از جمله پسته می تواند قسمتی از عناصر غذایی را در اندام های چوبی خود ذخیره کرده و بعدا در اختیار گیاه قرار دهند . به عبارتی دیگر این 378 گرم نیتروژن در سال قبل (که سال کم بار بوده است ) جذب شده و در اندام های دائمی گیاه ذخیر شده است ، ولی این 378 گرم نیتروژن در سال پر بار به میوه ها انتقال داده  شده است ، علامت منفی در ستون آخر جدول شماره یک ( تغییر سالیانه عناصر ) به این نکته اشاره می کند .

اثر مرحله های مختلف رشد گیاه پسته بر میزان جذب نیتروژن :

قابلیت توانایی و ظرفیت جذب نیتروژن به عنوان عنصر غذایی بسیار ضروری در مراحل مختلف رشد گیاه پسته ثابت نیست . بر طبق  جدول مقدار نیتروژن  جذب شده در مراحل رشد بهاره ، پر شدن دانه و پس از برداشت محصول هر درخت 20 ساله به ترتیب معادل 243 (30.8 درصد ) ، 543(68.7 درصد ) و 3 گرم (0.3 درصد ) می باشد . به عبارتی دیگر ، درخت پسته دو سوم نیتروژن موردنیاز خود را در مرحله پرشدن دانه و یک ربع آن را در مرحله رشد بهاره جذب می کند . طی روند فوق الذکر در مورد درخت های پسته سال کم بار ( البته با کمی تفاوت ) صداقت میکند .مقدار نیتروژنی که درهردرخت پسته جذب شده در مراحل رشد بهاره و پر شدن دانه در سال کم باری به ترتیب معادل 317 گرم (44 درصد ) و 403 گرم (56 درصد ) می باشد .

اثر سال آوری بر میزان جذب و برداشت فسفر در درخت پسته :

اگرچه سال آوری تاثیر بسیار زیادی بر میزان کل فسفر جذب شده در گیاه پسته دارد ، ولی اثر آن دقیقا برعکس اثر سال آوری بر جذب نیتروژن است  ، زیرا میزان فسفری که جذب شده در درختان سال کم بار 28.2 درصد بیش از میزان کل فسفر جذب شده در درختان سال پر بار است . این مطلب در جدول 1 نشان داده شده است . مقدار کل فسفری که در هر درخت پربار و کم بار پسته جذب شده به ترتیب معادل 57 و 73 گرم و نسبت آنها معادل 0.78 می باشد .

تاثیر سال آوری بر میزان فسفری که از گیاه برداشت شده بسیار زیاد و قابل توجه است . از هر درخت در سال پر بار و کم بار مقدار فسفری که برداشت شده به ترتیب معادل 113 و 18 گرم می باشد . به عبارتی دیگر میزان فسفر برداشت شده از درختان سال پر بار 6.2 برابر میزان فسفر برداشت شده در سال کم بار است . قابل ذکر است  میزان فسفری که از طریق برگ و میوه ها در سال پربار (113 گرم به ازای هر درخت ) برداشت شده بیشتر از میزان جذب این عنصر در همان سال ( 57 گرم به ازای هر درخت ) بوده و اختلاف بین آنها که معادل 56 گرم به ازای هر درخت است از منابع ذخیره ای گیاه تامین می شود . علامت منی که در بعضی از اعداد ستون آخر جدول یک (تغییر سالیانه عناصر ) مشاهده می شود به این نکته اشاره دارد .

اثر مراحل مختلف رشد گیاه پسته بر میزان جذب فسفر :

مقدار فسفر در رشد درخت پسته در مراحل مختلفی صورت می گیرد . در هنگام مرحله پر شدن دانه پسته بیشترین میزان جذب فسفر در آن زمان اتفاق می افتد . همان طور که در جدول یک دیده می شود در مرحله پر شدن دانه درختان سال کم بار و پر بار مقداری که فسفر جذب می کند به ترتیب معادل 54 و 47 گرم به جای هر درخت 20 ساله می باشد که به ترتیب 94 و 65 درصد از کل فسفر جذب شده را شامل می شود . باید در نظر گرفت که مقدار فسفر جذب شده در مرحله رشد بهاره درختان سال پربار و سال کم بار به ترتیب معادل 3 گرم (6 درصد ) و 26 گرم (35 درصد ) به جای هر درخت است  ، مشاهده می شود در مرحله رشد بهاره درختان سال کم بار توانایی جذب فسفر افزایش می یابد . در مرحله پس از برداشت محصول جذب فسفر به حداقل می رسد .

پس نتیجه میگیریم :

• در سال های پر بار و کم بار میزان نیتروژنی که ازخاک توسط درختان بارور پسته جذب می شود مشابه است . پس میزان کود نیتروژنی که در سال های پر بار تامین می شود باید همانند سال های کم بار باشد .
• درختان در سال کم بار قسمت بسیار قابل توجهی از مقدار نیتروژنی که نیاز دارد در مرحله رشد بهاره جذب می کنند . پس بهتر است بخش بیشتری از ازت مصرفی در درختان سال کم بار در اوایل فصل بهار مصرف می شود . باید توجه داشته باشیم که درختان پسته در سال پر بار قسمت زیادی از نیتروژن مورد نیاز خود را در مرحله پرشدن دانه جذب می کنند ، بهتر است قسمتی از نیتروژن مورد نیاز درختان سال پربار در مرحله پرشدن دانه تامین شود .
• میزان فسفری که در درختان سال کم بار جذب شده حدود 30 درصد بیشتر از فسفر جذب شده در سال پر بار است . پس بنابراین طرز کود دهی فسفر به شکلی باشد که کود های فسفر در سال های کم بار نیز برای گیاه قابل جذب باشد . مقدار فسفر از درختان سال پر بار برداشت شده 6 برابر فسفری که از درختان سال کم بار برداشت شده است.
• در مرحله پر شدن دانه بیشترین میزان جذب فسفر اتفاق می افتد ، پس بنابراین سهم جذب بهاره فسفر در سال ها کم بار افزلیش می یابد و در مرحله پس از برداشت محصول جذب آن کاملا متوقف می شود .
• محتوای فسفر گیاه در سال کم بار 46 درصد به منابع ذخیره ای اختصاص می یابد . در حالی که میزان قابل توجهی از فسفر در درختان در سال پر بار از طریق برداشت میوهها از سیستم تولید خارج می شود .
  

  تغییر سالیانه	عنصر غذایی برداشت شده	میزان عناصر غذایی جذب شده از خاک در مراحل مختلف رشد گیاه					وضعیت سال آوری	عنصر غذایی
  		کل	پس از برداشت	پر شدن دانه		بهاره
  378-	1167	789	3		543	243	پربار	نیتروژن
  456	264	720	0		403	317	کم بار
  56-	113	57	0		54	3	پر بار	فسفر
  55	18	73	0		47	26	کم بار