تاریخچه و منبع پسته :

در آمریکا یکی از موفق ترین گیاهان وارد شده در قرن بیستم پسته است . در اصل پسته در آسیای غربی ، آسیای صغیر ، مکانی که هنوز رویشگاه های بزرگ وحشی در شرایط بسیار گرم و خشک کشور هایی مانند لبنان ، فلسطین ، سوریه ، ایران ، عراق ، هند و اروپای جنوبی و کشور های بیابانی آسیا و آفریقا پیدا می شوند ، است .

در اوایل شروع تاریخ میلادی پسته در اروپا وارد شد . در آمریکا یکی از سرویس شناسایی گیاه به نام USDA اولین معرف پسته در سال 1890 بود . درسال 1904 ، برای اولین بار به کشور کالیفرنیا در ایستگاه مرفی گیاه درچیکو کالیفرنیا در شمال دره ساکرامنتو وارد شد .

محصول پسته از مدت های بسیار قدیم در بین ایرانیان از اهمیت و ارزش بسیار بالایی برخوردار بوده است و ناحیه هایی همچون خراسان و ماورالنهر کشت می شد . در طول سال های گذشته کشور ایران با توجه به تجزیه بخش های بزرگ و پهناوری از مناطق پسته خیز خود باز عمده ترین نولید کننده در کل جهان است . پس بی شک می توان گفت هیچ یک از ملل جهان سابقه و تجارت ایرانیان را در باب امور کشاورزی و تجارت پسته ندارند  منشاء هر درختی به  طور مسلم رویشگاه طبیعی آن است ، و همچنین با توجه به مستندات تاریخی مبدا درختان پسته محدوده ای درکشور ایران بوده است که از پسته در جهان به دست آمده ، تکه چوب نیسم سوخته ای است به عصر حجر که تقریبا هزار سال پیش در محدوده شهرستان فسا (استان فارس ) پیدا شده و امروزه در موزه پارس نگه داری می شود

طبقه بندی گیاهشناسی :

پسته تنها نوع ،در بین 11 نوع جنس پسته می باشد که جنبه میوه خوراکی و تجارتی دارد . تمامی گونه های پسته با خصوصیت و ویژگی توانایی آن ها به صمغ شناخته می شوند . تعداد بسیاری از آن ها با نام پسته شناخته می شوند اما نام پسته عموما برای پسته خوراکی و تجارتی بکار می رود .

نام لاتین پسته Pisticia veral است که عضوی از خانواده Anacardiaceae  (پسته سانان ) می باشد . بنه ، بادام هندی ، عشقه و بلوط سمی ، درخت فلفل و سماق از این دسته خانواده هستند .

درخت پسته دارای برگ های شانه ای مرکب می باشد . در کنار هر برگ یک جوانه جانبی ساده وجود دارد .بعضی از این جوانه های جانبی به آغازنده های گل آذین تغییر می یابند و درست یک سال بعد میوه تولید می کنند . پس بنابراین پسته محصول به دست آمده خود را روی شاخه های  یک ساله به صورت جانبی تولید می کند .

به دید گیاهشناسی ، پسته دارای میوه شفت در قسمت خوراکی می باشد . درپسته و بادام قسمت مغز (بذر ) و در میوه های هسته دار قسمت میان بر مصرف خوراکی دارد . درخت پسته دو پایه می باشد ، یعنی گل های نر روی یک درخت و گل های ماده روی درخت دیگر قرار دارند .

درختان نر و درختان ماده در تولید پسته نقش بسیار مهمی دارند . گل های ناده فاقد گیبرگ و فاقد شهد می باشند ، پس بنابراین برای زنبورها هیچ گونه جذابیتی ندارند . گرده از طریق باد پخش می شود .

درختان پسته گونه ای از خزان دار هستند ، این درختان در پاییز برگ هایشان را از دست داده و در تمام طول فصل زمستان خواب هستند . پسته از نظر عادت ریشه دهی ، جزء درختان ریشه عمیق  دسته بندی می شود که دارای سیستم ریشه گسترده و قوی بوده و به اعماق زمین فرو می رود .

پس بنابراین پسته به مرحله های طولانی مدت خشکی سازگاری دارد . یکی دیگر از ویژگی های درخت پسته ، دوره طولانی نونهالی می باشد و بعد از پنج سالگی مقدار کمی محصول تولید می کند . درختان پسته در سن 10 تا 12 سالگی به باردهی کامل می رسند . درختان پسته دارای عادت رشد عمودی بوده که در اثر غالبیت انتهایی قوی و از دست دادن جوانه های جانبی رویشی در درختان بارور ایجاد می شود . لذا تربیت درخت ، هرس درختان بارور و باز جوان سازی  شاخه های بارده در درختان پیر و مسن بسیار ضروری می باشد .

کارشناسان و کشاورزان خبره و با تجربه لز روی سایز درخت ، فرم برگها ، شکل جوانه ها و طرز استقرار آن ها بر روی شاخه ، درخت نز از ماده می توان به راحتی تشخیص داد .گل ها فاقد گلبرگ و غده هایه که شهد تولید می کنند بوده ، به همین دلیل زنبور عسل را به خود جلب نمی کند و پراکنده شدن گرده گل توسط باد انجام می شوند . هر گل نر حاوی 5 پرچم بیضی شکل با میله کوتاه به رنگ سبز است . گل ماده هم مثل گل نر به صورت خوشه ای است با این تفاوت که فرم قرار گرفتن گلها بر روی خوشه به طور منفرد و با فاصله از هم است .

نیاز های آب و هوایی درختان پسته :

مناطق مساعد جهت تولید پسته دارای تابستان های گرم و خشک و طولانی و زمستان های تقریبا سرد هستند . پسته در نواحی با واحد حرارتی 2200 تا 2800 بهترین رشد را دارد . عموما کاشت پسته نباید در ارتفاع بیشتر از 2500 فوت (762 متر ) در جایی که دمای تابستان معمولا برای کامل شدن و توسعه مغز ناکافی است ، انجام شود .

ارتفاع 200 فوت (61 متر ) تا 800 فوت (244 متر ) دره های مرکزی کالیفرنیا برای کاشت پسته بسیار مناسب و ایده آل است . بارندگی بد موقع در فصل بهار ، یخ زدگی و بادهای خشک بسیار شدید گرده افشانی را تحت تاثیر قرار می دهند . رطوبت بالا در طول فصل رشد ، شیوع و پخش بیماری های قارچی را افزایش می دهند ، این قارچ ها روی درختان ماده و نر زمستان سپری کرده و در فصل بعد درختان را بیمار می کنند .

با وجود باد های شدید ، به طور کلی برای هرس درختان جوان زیان آور و مضر است . بطور معمول درختان ماده پسته رقم کرمان و درختان نر رقم پیترز برای تولید خوب ، شکفتن به موقع و همزمان ، تولید خوشه گل طبیعی ، داشتن دانه گرده زنده ، میوه دهی خوب و رشد رویشی طبیعی به حداقل 900 ساعت سرمای زیر 7.2 درجه سانتیگراد به 670 ساعت کاهش یابد ، به همان گونه که درسال 1977 اتفاق افتاد ، شکوفه کردن گل ها و برگ دهی نامنظم و نامرتب همراه با تاخیر و دمبرگ های بدشکل و کاهش محصول مشاهده می شود . درختان پسته به طور موفقیت آمیزی در انواع مختلفی از خاک ها توانایی به رشد هستند . خاک های لومی ششنی پاچکو در سمت جنوب غربی دره سان جاکونین کالیفرنیا بهترین عملکرد را دارند . در منطقه هایی که دارای خاک های لایه سخت سطحی و خاک های کم عمق ، سایز درخت و میزان تولید کاهش پیدا می کنند . در مناطق دارای خاک های دارای زهکشی خوب داشته و به شرایط اشباع خاک مقاوم نمی باشد .

اینطور که به نظر می رسد درختان پسته به قلیائیت و شور بودن خاک مقاومت بسیار خوبی داشته باشند در ابتدا گفته شد که درختان پسته ، علاقه به خشکی داشته و می توانند در آب و هوایی سخت ، بدون آبیاری دوام بیارند و زنده بمانند . همچنین روزنه های برگ درختان پسته حساسیت کمی به از دست دادن آب در شرایط خشکی ، نسبت به روزنه های بعضی از درختان دیگر دارند. بر این اساس درختان پسته می توانند مقدار بسیار زیادی آب را در دره سان جاکوئینتبخیر و تعرق کنند . میتوان نتیجه گرفت که این درخت دارای سازگاری خوبی برای بقا می باشد . ولی برای تولید اقتصادی ، آبیاری کافی لازم است .

در واقع آبیاری درختان پسته ، به چه میزان و چه موقع و یا با چه روشی انجام شود ، بر روی تولید بسیار گذار است . آبیاری درختان پسته اثر مهمی بر روی رشد و توسعه درختان جوان پسته ، بیماری های خاکزی و هوازی ، کمیت و کیفیت تولید (هم در سالی که جاری است و هم در سال بعدی ) و رشد درخت دارد .