خاک های شور و سدیمی :

سنگ ها همواره دارای مقداری نمک می باشند. هنگامی که سنگ ها دچار هوازدگی می گردند، به خاک تبدیل خواهند شد. سرانجام این خاک ها نیز از مقادیری نمک برخوردار خواهند بود . اما هوازدگی در سنگ ها به نحوی مقداری از این نمک ها را از خاک شسته و به لایه هایی از خاک که در پایین ترین سطح وجود دارند ، انتقال خواهد داد. این انتقال تا زمانی صورت می پذیرد که نمک به آب دریاچه ، دریا و یا کویر ها انتقال پیدا کند. حال شما در باغات خود از خاک غیر شور برخوردار خواهید بود. برای یک باغداری ایده آل و مناسب باید خاک را از حالت خاک های شور و سدیمی اصلاح نمایید. افزایش غلظت نمک در خاک همان فرایندی می باشد که در طی آن ESP در خاک نیز افزایش پیدا کرده و به خاک های شور و سدیمی تغییر حالت خواهد داد. در این نوع از عملکردها خاک به تنهایی شور نمی شود. در برخی از مواقع هم شور می گردد و هم سدیمی و در برخی از مواقع نیز فقط شور معمولی می گردد. این عمل با توجه به ترکیب نمک های محلولی که برای این موضوع در نظر گرفته می شود ، صورت خواهد پذیرفت .البته این نوع از شوری ها کنترل شده و برای اصلاح آنها از طریق زهکشی اقدام خواهد شد. اما این خاک های شور و سدیمی خود دارای دسته بندی می باشند

خاک شور و سدیمی

شوری اولیه در خاک های شور و سدیمی:

از این نوع شوری به شوری باقیمانده نیز یاد خواهند نمود. خاک هایی که به صورت نرمال و عادی می باشند از شوری برخوردار نخواهند بود. در شرایط خاصی لایه سطحی و رویی خاک از شوری برخوردار خواهد بود. در برخی از موارد این شوری به دلیل سنگ مادر می باشد و در برخی از مواقع نیز خاک های شور و سدیمی سطحی به دلیل وجود دریاچه و یا دریا در آن منطقه خواهند بود. این شوری ها به شوری باقیمانده معروف خواهند بود.

شوری ثانویه در خاک های شور و سدیمی:

در زمین های کشاورزی خاک های شور و سدیمی به نحو دیگر ایجاد خواهند شد. اغلب این شوری در زمین های کشاورزی به دلیل جمع آوری شدن تدریجی مقدار نمک در اولین لایه از سطح خاک ، خواهد بود. شوری شدن خاک نوعی فعالیت می باشد که کاملا برعکس شستشو صورت می پذیرد. در این عمل نمک های لایه سطحی خاک که شسته و جدا شده اند ، دوباره به این سطح باز خواهند گشت. این نوع از خاک های شور و سدیمی به شوری ثانویه معروف می باشند.

خاک شور و سدیمی

روش های اصلاح خاک های شور :

1 . آبشویی :

اصلاح خاک های شور و سدیمی برای منابع طبیعی از اهمیت بسیاری برخوردار خواهند بود. وجود بیش از حد میزان نمک در خاک کنار ریشه می تواند از جذب آب مورد نیاز توسط گیاه جلوگیری به عمل آورد و همین موضوع آسیب جدی را به گیاه وارد خواهد ساخت . یکی از راهکارهای مناسب برای جلوگیری از به وجود آمدن این امر ، آبشویی های این نوع از خاک های شور و سدیمی خواهد بود. از جمله مواردی که در آبشویی باید مد نظر قرار داد میزان آب مورد نیاز برای آبشویی خاک شور خواهد بود. یکی از عوارض این روش آسیب دیدن ساختمان خاک خواهد بود . از این جهت در استفاده از این روش باید نهایت تلاش و دقت خود را بکار گیرید تا از این عارضه جلوگیری نمایید. در دوران آبشویی می توانید از نباتاتی همچون یونجه ، کود سبز و یا شبدر استفاده نموده و کشت نمایید. بهتر است از روش آبشویی تا زمانی که این اصلاح تا عمق متعارف صورت نگرفته ، استفاده نمایید. این روش باید تا زمانی مورد استفاده قرار بگیرد که شوری خاک به میزان مطلوب و مناسبی برسد. آبشویی را به دو صورت مدلهای تجربی آبشویی و نیز مدلهای نظری آبشویی برای اصلاح خاک های شور و سدیمی در نظر خواهند گرفت.

کنترل شوری و زهکشی :

افزایش راندمان آبیاری می تواند یکی از راه های موثر در اصلاح خاک های شور و سدیمی باشد. روش های گوناگونی برای این مورد ذکر شده است که باغداران می توانند از آنها برای بهره برداری بهتر و همچنین اصلاح خاک های شور و سدیمی مورد استفاده قرار دهند.

• پوشش کانال های آبیاری
• تسطیح اراضی برای آبیاری مناسب و ایده آل
• طراحی و یا استفاده از سیستم های آبیاری صحیح و منحصر به فرد
• استفاده از چاه های آب که در برخی از اراضی موجود می باشند.

خاک شور و سدیمی

خاک های سدیمی :

همانطور که از نام این خاک ها بر می آید ، این خاک ها از مقدار زیادی سدیم و مقدار کمی از نمک های محلول تشکیل شده اند. در این نوع از خاک های شور و سدیمی که میزان بسیار بالایی سدیم را در بر دارند، شاهد عملکرد بسیار پایین گیاهان و همچنین باردهی نامناسب محصولات خود خواهید بود. در خاک های سدیمی شاهد فرایند پراکندگی خواهید بود. این بدین منظور است که ذرات رس موجود در خاک از یکدیگر دور شده و تمایلی به پیوستگی نخواهند داشت. این موضوع به دلیل وجود یون های بزرگ سدیم صورت خواهد پذیرفت. ذرات رس که اکنون کاملا گسیخته و پراکنده شده اند، منافذ خاک را پر کرده و از نفوذ آب به درون خاک و ریشه جلوگیری به عمل خواهند آورد. همچنین این موضوع سبب می گردد که نتوان توانایی خاک را برای انتقال آب اندازه گیری نمود. این نوع از خاک ها ویژگی های خاصی دارند. از جمله ویژگی های آنها : متورم شدن در زمان خیسی و همچنین ترک برداشتن و خشک شدن در هنگام خشکی خواهد بود. این نوع از خاک ها از رشد ریشه و جوانه زنی نیز جلوگیری کرده و در کل بستر مناسبی برای رشد گیاه نخواهند بود.

اصلاح خاک سدیمی :

اصلاح خاک های شور و سدیمی که میزان سدیم بسیاری دارند ، اغلب مشکل تر از خاک های شور بوده است. این نوع از اصلاح خاک های شور و سدیمی به سه دسته تقسیم بندی می شوند. پس از استفاده از هر روش اصلاح خاک های شور و سدیمی می توان از این خاک ها بهره برداری نمود.

• . افزایش نفوذپذیری در خاک
• . شستن نمکهای سدیمی از خاک
• . تبادل سدیم که توسط Caانجام پذیرد